4 en 5 mei - De koffer op opa's zolder

De koffer op opa's zolder

Als klein meisje zat ik vaak op mijn opa's schoot en vroeg dan naar de verhalen van vroeger. Vooral zijn verhalen over de Tweede Wereldoorlog vond ik spannend en intrigerend. Want hoe was het mogelijk, dat mijn opa zo'n vreselijke tijd had meegemaakt en dat wij zo fijn en vrij konden spelen. Nu ik in het onderwijs werk, merk ik hoe weinig kinderen nog weten wat er zich in de periode van 1940-1945 heeft afgespeeld. Tegelijkertijd merk ik dat de kinderen die het wel weten, de verhalen ongelooflijk interessant vinden, net als ik. Voor mij waren dit de redenen om een kinderboek te schrijven met het hele verhaal over de Holocaust. Mijn boek is af en ik ben in afwachting van uitgevers. Of het gaat lukken om uit te geven, weet ik nog niet.

Op 4 mei herdenken we de oorlogsslachtoffers en op 5 mei vieren we de vrijheid. De verhalen zijn nog dichtbij en kunnen heel misschien nog wel uit eerste hand verteld worden. In deze tijden van beperking in vrijheid, is het een mooi moment om daar met je kinderen over te praten. Welke beperkingen in vrijheid hadden de kinderen 80 tot 75 jaar geleden? Graag deel ik een hoofdstuk en enkele brieven uit mijn boek met jullie, om de verhalen over deze zwarte bladzijden uit onze geschiedenis door te vertellen aan de volgende generatie.

Om het hoofdstuk en de brieven te lezen, klik hier.

Sexting & Grooming

Sexting en Grooming

De taak van school bij het online experimenteergedrag van jongeren

Op weg naar mijn werk hoor ik dat er naaktfoto's en filmpjes van Tilburgse, jonge meiden op een Instagramaccount zijn verschenen. De hele school heeft de foto’s gezien. Terwijl ik naar het nieuwsbericht luister, denk ik aan de meiden die het betreft, die daar waarschijnlijk pas net achter zijn gekomen en die waarschijnlijk dus ook geen oog hebben dicht gedaan. Want met welk gevoel ga je dan in hemelsnaam naar school? Schaamte, verdriet, woede, spijt...?

Sexting, wat is dat?

Sexting is het maken en versturen van blootfoto's, seksueel getinte video's of berichten. Het woord sexting is afgeleid van de woorden sex en texting en wordt gezien als heel normaal, online experimenteergedrag. Sexting wordt pas verkeerd, wanneer de verstuurde foto's verder verspreid worden. Het overkwam de toen 15-jarige Francien, die via de webcam haar borsten liet zien aan haar vriendje. Hij maakte een screenshot en de volgende dag kon de hele school haar borsten zien. Ze deed haar verhaal in Nieuwsuur. De aflevering is hier terug te zien. 

Uit een peiling van bureau Sense blijkt dat een kleine 20% van de jongeren wel eens een naaktfoto of filmpje van zichzelf doorstuurt. Het versturen van foto's onder de 18 jaar wordt in Nederland gedoogd, mits het met wederzijds goedvinden is gebeurd. Uit de peiling blijkt daarnaast, dat 60% van de jongeren wel eens een naaktfoto of filmpje doorgestuurd krijgt. Het doorsturen (zonder wederzijds goedvinden) is wél strafbaar en valt zelfs onder kinderporno.

Het online experimenteergedrag van pubers is goed te verklaren; pubers zoeken de grens op in hun (online) gedrag en hebben moeite om de risico’s en gevolgen van hun gedrag te overzien, zeker online. Daarnaast is het spannend om een foto van jezelf te versturen naar iemand die je helemaal nog niet goed kent, in de hoop een mooi compliment te krijgen. Dat is ook precies waar een app als Instagram om draait: het delen van selfies, om zoveel mogelijk likes te verzamelen. Neem als ouder een open houding aan, praat over de gevolgen die sexting kan hebben en leer je kind dat het verspreiden van foto's van anderen strafbaar is. Voor meer tips, zie de site van Mediawijsheid. 

Bron: Bureau Sense

Grooming

We hebben het over grooming, wanneer loverboys of digitale kinderlokkers contact zoeken via social media en misbruik proberen te maken van jongeren. Op internet is een onzeker, kwetsbaar meisje of jongen al snel gevonden, omdat jongeren online en tegen vreemden vaak heel open zijn. Via de verschillende kanalen van social media, wordt contact gelegd, er wordt afgesproken en dan kan het snel gaan...

De taak van school; het is 12 uur!

Regelmatig hoor ik de verhalen van bekenden, die in het voortgezet onderwijs werken of zelf puberdochters of puberzoons hebben. Op middelbare scholen zitten ze met de handen in het haar. Docenten horen, weten of zien de foto's zelfs voorbij komen die in de klas onderling worden verspreid. Toch hoor ik nog veel te vaak, dat er niets mee wordt gedaan. Waarom niet? Omdat de foto's niet op school zijn verspreid, maar thuis of elders... Dat vind ik geen goed argument.  Sociale contacten en groepjes worden gevormd op school, waar de jongeren de meeste tijd doorbrengen. Docenten zien en weten dat het gebeurt, maar mogen van hun teamleiders of directie niets doen. 'Niet mee bemoeien', 'Het is niet ons pakkie an', 'Het waait vanzelf wel weer over'. Tijd om wakker te worden!

Pubers kunnen de risico's van hun gedrag niet altijd overzien. Tegelijkertijd zoeken ze ook telkens de grens op. Ik vind het te makkelijk om de media-opvoeding alleen aan de ouders over te laten. Toen de computer een prominente plek in ons leven kreeg, werden er direct computerlessen ingebouwd. Ook de omgang met internet was belangrijk. Jammer genoeg worden de lessen in social media op veel scholen overgeslagen. Zoals uit het nieuwsbericht uit Tilburg blijkt; het is niet 10 voor 12, het is 12 uur. Het gebeurt nu! Tijd om als school eens écht kritisch te kijken naar wat jullie op school doen. En neem als docent ook het heft in handen. Tip je teamleider, kom met je team bij elkaar, nodig een expert uit en maak een plan en protocol. Er zijn verschillende instanties en lespakketten die jullie daarbij kunnen helpen. Mediawijsheid heeft er een aantal op een rijtje gezet.

Kom in actie en zorg dat het niet 10 over 12 wordt!

Wilt u na het lezen van deze blog meer informatie over sexting en grooming, of wilt u eens samen nadenken over hoe uw school zich hierin kan verbeteren? Neem dan contact op met Leren met Loes.

Social Media in de Klas

Wat kun je als leerkracht doen?

Insta-watte? Daar ga ik niet over hoor...

De week tegen pesten, die dit jaar in het teken stond van online pesten, zit er weer op. Natuurlijk houdt de aandacht rondom dit onderwerp niet op. Ik zou eerder willen zeggen: juist niet! Probeer het hele jaar door aandacht te geven aan social media en cyberpesten, maar ga ook met de kinderen na op welke manier ze veilig om kunnen gaan met social media. Het hoort er bij, ze groeien er mee op, ze weten niet beter: de online wereld maakt deel uit van hun eigen leefwereld en gaat 24/7 door. Dat is meteen ook het nadeel van online pesten. Tevens worden kinderen blootgesteld aan filmpjes met grove woorden en beelden en er wordt veel contact gezocht met bekenden en onbekenden. Maar, tegelijkertijd, leren kinderen op een creatieve manier hun talenten te ontplooien. En we moeten er ook voor waken, dat we de mooie kanten van social media niet meer zien. 

Praat positief over social media, ook al ben je dat niet. Doe je dat niet, dan zal een leerling zich nog wel drie keer bedenken voordat hij of zij naar je toe zal komen. De drempel is dan groter en een kind zit niet te wachten op een ´Ik heb het toch gezegd´-gesprek. 

De wereld van kinderen verandert snel. Het is de vraag of ze deze veranderingen bewust mee maken; zij groeien mee in de ontwikkelingen die zich voordoen op mediagebied. Maar weten ze wat de invloed is van social media? Wie vertelt hen waar ze voor op moeten passen? Waarom leren we kinderen wel de verkeersregels en laten we hen deelnemen aan een verkeersexamen, maar waarom leren we ze niet de online gedragsregels en laten we hen niet deelnemen aan een social-media-examen?

Social Media op School?

Uit het Nationale School Onderzoek blijkt, dat ouders het omgaan met social media graag terug zien in het lespakket op de Nederlandse scholen. Deze discussie wordt al jaren gevoerd: hoort de omgang met social media thuis in het lessenpakket op school?

Ik merk dat het merendeel van de leerkrachten hier huiverig voor is. Het voelt voor hen vaak als een extra ballast, naast het flinke takenpakket dat ze al hebben. Daarnaast roept de onwetendheid over social media weerstand op. Toch denk ik, dat het de moeite waard is om eens goed te kijken op welke makkelijke manieren social media ingezet kunnen worden in je lessen. 

Kijk rond! 

Mijn eerste advies: kijk eens goed rond op de verschillende social media. Maak een profiel aan op Snapchat, YouTube en Instagram en weet wat er speelt in de online leefwereld van je leerlingen. Een profiel aanmaken is zo gedaan. Let zelf ook even op de privacy-instellingen, die je later weer kunt gebruiken in je eigen lessen. Ga het gesprek aan: welke informatie wil je delen met anderen? Wil je dat alleen je vrienden jouw foto’s zien, of ook vreemde kinderen? En hoe weet je, dat iemand die je niet kent, ook echt is, wie hij zegt dat hij is?

Inspiratie #mijnkindonline #kennisnet

De wereld rond in 80 tweets, samen een klassenblog schrijven, een libdub maken met de school, of samen een vlog maken en op YouTube plaatsen… Talloze mooie voorbeelden en succesverhalen zijn te lezen in het Inspiratieboek Sociale Media op de Basisschool. Ook op de website van Ontdek Media vind je mooie voorbeelden, die ook nog eens aansluiten bij de methoden die in de klas worden gebruikt.

Dankzij initiatieven van Mijn Kind Online en Kennisnet, kunnen leerkrachten gratis gebruik maken van verschillende gratis, bruikbare mooie hulpmiddelen: Digiduck, Nice to Meet You, Whatshappy en Instagrap. Ga samen met je leerlingen na, waar ze ‘happy’ van worden op Whatsapp en waar ze juist ‘not happy’ van worden. Maak samen Whatsapp-afspraken en blijf dit ook consequent afspraken noemen. Afspraken zijn iets wat ze zelf mee hebben bedacht – en niet zijn opgelegd zoals bij regels. Eenzelfde les is in te bouwen over de app Instagram. Wat is volgens de leerlingen ‘Instagrappig’ en wat is ‘Instastom’?

Van 17 t/m 24 november wordt de nationale Week van de Mediawijsheid gehouden. Een mooie kans om een start te maken met social media in de klas. Je kunt als school natuurlijk op ieder moment van het jaar een eigen social-media-week inplannen, waarin je samen met je klas op zoek gaat naar uitdagingen binnen de media die voorhanden liggen en waarin je weer eens extra aandacht besteedt aan de gemaakte afspraken. Trek het dan ook wat breder dan social media en volg het advies op van de Nationale Cybersecurity Raad (CSR), die pleit voor onderwijs in digitale vaardigheden, in de vorm van een Nationaal Media Paspoort. 

In de Week van de Mediawijsheid kun je samen met je klas de superspannende game spelen van Mediamasters. Bekijk de trailer van de game en schrijf je klas in voor 1 november a.s. 

Social media heeft heel veel mooie kanten en kansen, maar kinderen kunnen deze wereld nog niet helemaal alleen overzien. Probeer hier als leerkracht je steentje in bij te dragen. Natuurlijk hebben ouders hierin ook een (opvoed)taak. Mijn advies is daarom om hen zoveel mogelijk bij de lessen/voorlichting te betrekken, door bijvoorbeeld een ouderavond te houden of ze online op de hoogte te houden van de vorderingen die je met de klas maakt op het gebied van social media. 

Zelf geef ik ouderavonden en teambijeenkomsten over dit onderwerp. Op www.lerenmetloes.nl vindt u meer informatie over deze bijeenkomsten. 
  

Loes Swinkels, MSc
Orthopedagoog
info@lerenmetloes.nl